ویژگی‏های یاران امام زمان علیه السلام

برای فهم ویژگی‏های یاران امام مهدی علیه السلام، از دو مسیر می‏توان حرکت کرد: مسیر نخست، تامل در روایاتی است که آن خصوصیات را بیان می‏کند . مسیر دوم، تحلیل میزان عظمت و وسعت انقلاب و گستره حرکت‏حضرت و نیز توجه و تامل در اهداف و آرمان‏های آن حرکت است .

ابعاد حرکت امام عصر (عج(

انقلاب امام مهدی علیه السلام، بزرگ‏ترین جنبش تاریخ بشریت است و از ویژگی‏های منحصر به فردی برخوردار است; از جمله:

عمق; این حرکت، از عمیق‏ترین جنبش‏های بشریت است . منظور ما از «عمق‏» ، بلندای اهداف و عظمت آرمان‏ها است که در عمل نیز به وقوع خواهد پیوست . این جنبش، به شعارهای پرزرق و برق و اهداف کم مایه نمی‏پردازد; بلکه انسان‏ها را به سوی معنویت و رشد، هدایت می‏کند و تمام استعدادهای آنان را به سمت تعالی و شکوفایی جهت می‏دهد . امام باقر علیه السلام می‏فرماید:

«اذا قام قائمنا وضع یده علی رؤوس العباد فجمع به عقولهم و اکمل به اخلاقهم; ⁽¹⁾ چون قائم ما قیام کند، دستش را بر سر بندگان گذارد و عقول آنان را متمرکز ساخته و اخلاق‏شان را به کمال برساند.

و در جایی دیگر می‏فرماید:

"تؤتون الحکمة فی زمانه; ⁽²⁾ در دولت مهدی علیه السلام به شما حکمت‏بیاموزند "

گستردگی; این جنبش از نظر جغرافیایی و کمی، گسترده‏ترین جنبش‏ها است . موج‏این حرکت، از بزرگ‏ترین قاره‏ها گرفته تا کوچک‏ترین روستاها و کپرها را در می‏نوردد و آنها را به تلاطم درمی‏آورد . امام صادق علیه السلام در تفسیر آیه "و عدالله الذین، آمنوا منکم و عملوا الصالحات لیستخلفنهم فی الارض" . . . ⁽³⁾ فرمودند:

"لم یجی‏ء تاویل هذه الآیة و لو قام قائمنا بعد سیری من یدرکه ما یکون من تاویل هذه الایة و لیبلغن دین محمد صلی الله علیه و آله ما بلغ اللیل . . . ; ⁽⁴⁾ تاویل این آیه، هنوز نیامده است . هنگامی که قائم ما قیام کرد، کسی که او را ببیند، تاویل این آیه را خواهد دید که دین محمد صلی الله علیه و آله به هر جا که شب وارد شود، خواهد رسید. "

امداد الهی; امداد الهی، پشتوانه این حرکت است و اراده خداوند بر این تعلق گرفته که این حرکت‏به ثمر نشسته و حکومت صالحان سرانجام، سراسر گیتی را فرا گیرد: "و نرید ان نمن علی الذین استضعفوا فی الارض و نجعلهم ائمة و نجعلهم الوارثین‏» ; ⁽⁵⁾ «ما خواستیم بر مستضعفان زمین منت نهیم و آنان را پیشوایان و وارثان روی زمین قرار دهیم‏."

امام علی علیه السلام درتفسیر این آیه فرمودند:

"هم آل محمد یبعث الله مهدیهم بعد جهدهم فیعزهم و یذل عدوهم ⁽⁶⁾ ; آنان اهل بیت پیامبرند که خداوند، پس از سختی‏هایی که بر آنان می‏رسد، مهدی شان را بر می‏انگیزد و آنان را عزت بخشیده و دشمنان‏شان را خوار می‏گرداند" .

رهبری منحصر به فرد; رهبری ویژه این انقلاب، از دیگر ابعاد عظمت آن است . برای مرتبه بلند او، همین بس که امام صادق علیه السلام در وصف او فرمودند: "و لو ادرکته لخدمته ایام حیاتی; ⁽⁷⁾ اگر او را درک می‏کردم، تمام عمر به خدمت او می‏پرداختم‏" .

اصالت; جنبش حضرت، از نظر تاریخی، از ریشه دارترین حرکت‏ها است . اعتقاد به مصلح، درتمام ادیان و بسیاری از نحله‏ها و مکاتب بشری، وجود دارد; از آیین زرتشت گرفته تا یهودیت و مسیحیت و . . . . ⁽⁸⁾

این توضیحی کوتاه درباره برخی از ابعاد حرکت‏بزرگ امام عصر علیه السلام بود . حال به تبیین لوازم آن می‏پردازیم .

نخستین بعد از ابعاد عظمت‏حرکت‏حضرت، عمق آن بود . از عمق این حرکت و اهداف بلند آن، می‏توان به عمق باورها و ژرفای نگاه‏ها رسید; چرا که آن ثمره ارزشمند، جز بر این ریشه‏ها و شاخه‏ها نمی‏روید . مگر می‏توان بدون برخورداری از اعتقادات و نگاه‏های عمیق، اهدافی با این حد و اندازه داشت و نگاه‏ها را به افق‏هایی این چنین بلند دوخت؟

  پی‏نوشت‏ها:

1 منتخب الاثر، ص 482.

2 بحارالانوار، ج 52، ص 352

3 نور (24)، آیه 55.

4 معجم احادیث الامام المهدی، ج 5، ص 284.

5 قصص (28)، آیه 5.

6 معجم احادیث الامام المهدی، ج 5، ص 321.

7 همان، ج 3، ص 385.